لرد کرزن ، در این زمینه اطلاعات ذى قیمتى را دسته بندى و ارائه مى کند.
طبقه بندى عواید درآمد ایران را مى توان تحت دو عنوان تقسیم کرد:
الف - مالیات یا عواید ثابت ، ب - سیورسات یا درآمد غیر ثابت .
(1) شاه در جامعه صفوى ، در راس قدرت ، قرار داشت . او حاکم مطلق بود. امور مملکت را با رعایت قوانین مذهبى انجام مى داد و هیچ یک از وزیران و درباریان در مقابل شاهان صفوى (به خصوص شاه عباس اول ) قدرت و نفوذى نداشتند. وى همواره و همه روزه مجلس مشاوره در کشیک خانه تشکیل مى داد و امور جارى مورد مطالعه واقع مى گردید و نتیجه به عرض شاه مى رسید و اگر وى تصویب مى کرد، به مورد اجرا در مى آمد. عزل و نصب کلیه مقامات بر عهده شاه بود (337)
در زمان منصور، خلیفه ى دوم عباسى ، گامى مهم به منظور ایجاد دستگاه ادارى دولت مرکزى برداشته شد. به این معنى که در عهده وى دوایر مرکزى بسیار که دیوان نامیده مى شد، شروع به کار نمودند یعقوبى - مورخ و جغرافیدان قرن نهم م - دیوان هاى زیر را نام مى برد:
دیوان رسائل ، دیوان خراج - دیوان مهر دولتى - دیوان جنود - خزانه دولتى - زرادخانه هاى دولتى عباسیان . بعدها دیوان هایى به این ها اضافه و آن ها را مرتب کردند و یا موسسات ادارى ایالات مربوط ساختند