فروتنى توانگران و سرافرازى تهیدستان

ما احسن تواضع الاغنیاء للفقراء طلبا لما عند الله! و أحسن منه تیه الفقراء على الاغنیاء اتکالا على الله.

ترجمه:

چه زیباست فروتنى توانگران، در برابر مستمندان، بخاطر رضاى خدا، و چه زیباتر است سرفرازى و بى اعتنائى تهیدستان، در برابر ثروتمندان، بخاطر اعتماد و توکل بر خدا.

شرح:

در اسلام، ثروت یا فقیر، هیچکدام ملاک ارزش و برترى نیست. یعنى مسلمانى که اخلاق اسلامى و ایمان راستین دارد، براى ثروتمندان بیش از لیاقتش، و براى فقیر کمتر از شایستگى‏اش، ارزش و احترام قائل نمى‏شود. زیرا خداوند فرموده است: ارزش انسان، به تقوى است. یعنى هر کسى بیشتر تقوى داشته باشد، ارزشمندتر است.
با این حال، متأسفانه بعضى از افراد هستند که این اخلاق اسلامى در آنها ضعیف است. اینگونه افراد، اگر ثروتمند باشد، بخاطر ثروت خود. گردن فرازى مى‏کنند، نسبت بفقراء اعتنائى نشان نمى‏دهند. و گاهى حتى حاضر نمى‏شوند با شخص فقیر، همنشین و همصحبت شوند، و اگر به مجلسى بروند، حاضر نمیشوند با فقراء، بر سر یک سفره بنشینند.
از سوى دیگر، شخصى که از لحاظ اخلاق اسلامى ضعیف است، اگر فقیر باشد، عزت نفس خود را از دست میدهد، و در برابر ثروتمندان، به تعظیم و کرنش و تملق مى‏پردازد.
حضرت امیرالمؤمنین (ع) در همین مورد مى‏فرمایند: اگر شخصى ثروتمند، در برابر فقراء بجاى گردن فرازى و بى‏اعتنائى، از خود تواضع و فروتنى نشان دهد، تا رضایت خداوند را بدست آورد، کار نیکو و زیبائى کرده است. چون ثروت و احترام واقعى، پاداشى است که نزد خداوند وجود دارد.
ولى از آن زیباتر و نیکوتر، آن است که شخصى فقیر، در برابر ثروتمندان، تعظیم و کرنش، مخصوص خداوند متعال است، و کسى که به خدا، توکل و اعتماد داشته باشد. همه خواستهایش را از او مى‏خواهد. پس چنین کسى احتیاجى ندارد که براى جلب محبت و نظر ثروتمندان، و به امید اینکه آنها نیاز او را بر طرف کنند، در برابرشان، کوچکى و افتادگى نشان دهد.